|
ўзларини ҳақ, деб биладиган бўлсалар, яъни, Исо а.с. Аллоҳнинг бандаси эмас, улар ўйлаганидек яна бир илоҳ бўлса, мубоҳалани (Аллоҳдан ноҳақ тарафни лаънатлашини сўраш) қабул қилишлари керак эди.
فَقُلْ تَعَالَوْاْ نَدْعُ أَبْنَاءنَا وَأَبْنَاءكُمْ وَنِسَاءنَا وَنِسَاءكُمْ وَأَنفُسَنَا وأَنفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَل لَّعْنَةَ اللّهِ عَلَى الْكَاذِبِينَ
– „айтинг: «Келинглар, ўғилларимизни ва ўғилларингизни, аёлларимиз ва аёлларингизни, ўзларимизни ва ўзларингизни чорлаб-йиғайлик, сўнгра Аллоҳга тазарру билан илтижо қилайлик-да, ёлғончиларни Аллоҳ лаънат қилишини сўрайлик»“. [3:61]
Лекин Пайғамбар с.а.в. давридаги ҳар икки гуруҳ ҳам бу ишларни қилмадилар. Яҳудлар ўлимни орзу қилмадилар, Нажрон насоролари эса мубоҳалани қабул қилмадилар. Агар улар ақлларини ишлатадиган бўлсалар, мана шуларнинг ўзи уларга қарши қатъий ҳужжатлардир. «Агар яҳудлар ўлимни орзу қилганларида ўлиб, ўзларини дўзахда кўрардилар. Насоролар Пайғамбар с.а.в. билан мубоҳала қилганларида эса қайтиб келиб, аҳлини ҳам, молини тополмай қолган бўлардилар».60
4- Яҳудлар ўзларининг бузилганлари ва бузғунчиликлари туфайли оқибатлари қоронғу бўлгани учун мумкин қадар кўпроқ яшашни истайдилар. Бошқа одамлардан, ҳатто фақат шу дунёгагина ишонадиган мушриклардан кўра ҳам кўпроқ яшашга ҳарис бўладилар. Мушрикларнинг яшашга ҳарислиги табиий. Негаки, улар охиратга ишонмайдилар. Шундай бўлса-да, яҳудлар улардан кўра ҳам кўпроқ яшашга ҳарисдирлар.
وَلَتَجِدَنَّهُمْ أَحْرَصَ النَّاسِ عَلَى حَيَاةٍ
(Уларнингҳаётга(яшашга) очкўзкишиларэканиникўрасиз). Яъни, қандай бўлишидан қатъий назар умуман яшашга. Лекин бу сўз оятнинг кейинги қисмидаги мазмун билан боғланяпти.
يَوَدُّ أَحَدُهُمْ لَوْ يُعَمَّرُ أَلْفَ سَنَةٍ
(Уларнинг айримлари минг йил умр кўришни истайдилар). Яъни, узоқ умрни, узоқ яшашни.
(يَوَدُّ أَحَدُهُمْ уларнинг айримлари истайдилар) (أَحَدُهُمْ уларнинг айримлари). Бу сўздан мурод мушриклар бўлиши ҳам мумкин. Яъни, яҳудлар фақат шу дунёнигина билгани, танигани туфайли минг йиллаб, яъни, мумкин қадар узоқ умр кўрмоқчи бўлган мушриклардан кўра ҳам кўпроқ яшашга ҳарисдирлар. Ундан мурод яҳудларнинг ўзларидан бири бўлиши ҳам мумкин. Яъни, улардан
(60) Аҳмад: 1/148. Тафсири Табарий: 1/424.
151-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204